XVIe siècle
Alberti, Leon Battista & Martin, Jean (1485 [1553]). L’Architecture et art de bien bâtir, du seigneur Léon Baptiste Albert, divisée en dix livres, Paris, Jacques Kerver.
Ammanati, Bartolomeo (1582). Lettera di messer Bartolomeo Ammannati, architetto e scultor fiorentino, a gli honoratissimi accademici del disegno, Florence, Bartolomeo Sermartelli.
Amyot, Jacques & Plutarque (1572). Les Vies des hommes illustres, grecs et romains, comparées l’une avec l’autre, par Plutarque de Choeronée, Paris, Jacques Du Puys, 3 vol.
Androuet du Cerceau, Jacques (1576). Leçons de perspective positive, Paris, Mamert Patisson.
Aristote & Castelvetro, Lodovico (1570 [1978-1979]). Poetica d’Aristotele, éd. Werther Romani, Laterza, 2 vol.
Armenini, Giovanni Battista (1587 [1977]). On the True Precepts of the Art of Painting, éd. Edward J. Olszewski, New York, Burt Franklin & Co.
Armenini, Giovanni Battista (1587 [1988]). De’ veri precetti della pittura, éd. Marina Gorreri, Turin, Einaudi.
Barbaro, Daniele (1568). La Pratica della perspettiva, Venise, Camillo & Rutilio Borgominieri.
Belon, Pierre (1553). Observations de plusieurs singularités et choses mémorables, Paris, Gilles Corrozet.
Benoist, René (1564). Traité catholique des images, et du vrai usage d’icelles, Paris, Nicolas Chesneau.
Biondo, Michelangelo (1549). Della nobilissima pittura, Venise, Appolline.
Borghini, Raffaello (1584). Il riposo, Florence, Giorgio Marescotti.
Braun, Conrad (1548). De imaginibus, Mayence, Franz Behem.
Cellini, Benvenuto (1568). Traités de l’orfèvrerie et de la sculpture, éd. Léopold Leclanché, Paris, Beaux-arts de Paris éditions.
Colonna, Francesco & Martin, Jean (1467 [1546]). Hypnerotomachie, ou Discours du songe de Poliphile, Paris, Jacques Kerver.
Comanini, Gregorio (1591 [2014]). Figino, ou De la finalité de la peinture, éd. Marie-France Courriol, Paris, Hermann.
Comanini, Gregorio (1591). Il Figino, Mantoue, Francesco Osanna, 1591.
Condivi, Ascanio (1555 [2006]). Vie de Michel-Ange, éd. Bernard Faguet, Pariss, Climats.
Dampmartin, Pierre de (1585). De la connaissance et merveilles du monde et de l’homme, Paris, Thomas Perier.
Danti, Vincenzo (1567). Il primo libro del trattato delle perfette proporzioni, Florence, s. n.
Dolce, Lodovico (1557 [1968]). Dialogo della pittura di M. Lodovico Dolce, intitolato l’Aretino, éd. Mark W. Roskill, New York, New York University Press.
Dolce, Lodovico (1557 [1996]). Dialogue de la peinture intitulé l’Arétin, éd. Lauriane Fallay d’Este, Paris, Klincksieck.
Doni, Anton Francesco (1549). Disegno del Doni, partito in più ragionamenti, ne’ quali si tratta della scoltura et pittura, de’ colori, de’ getti, de’ modegli… con historie, essempi et sentenze, et nel fine alcune lettere che trattano della medesima materia, Venise, Gabriele Giolito de’ Ferrari.
Estienne, Henri (1569). Traité de la conformité du langage français avec le grec, Paris, Jaques du Puis.
Estienne, Henri (1578). Deux dialogues du nouveau langage français italianisé et autrement déguisé, principalement entre les courtisans de ce temps, Genève, Henri Estienne.
Estienne, Henri (1579). Projet du livre intitulé De la précellence du langage français, Paris, Mamert Patisson.
Estienne, Robert (1549). Dictionnaire français-latin, Paris, Robert Estienne.
Gilio, Giovanni Andrea (1564). Due dialogi, Camerino, Antonio Gioioso.
Le Fèvre de La Boderie, Guy (1582 [1994]). La Galliade, éd. François Roudaut, Paris, Klincksieck.
Le Roy, Loys (1575 [1988]). De la vicissitude ou variété des choses en l’univers, éd. Philippe Desan, Paris, Fayard.
Lomazzo, Giovanni Paolo (1584). Trattato dell’arte della pittura, scultura ed architettura, Milan, Paolo Gottardo Pontio.
Lomazzo, Giovanni Paolo (1590 [1974]). Idea del tempio della pittura, éd. Robert Klein, Florence, Istituto Nazionale di Studi sul Rinascimento.
Molanus, Jean (1570 [1996]). Traité des saintes images, éd. François Bœspflug, Olivier Christin & Benoît Tassel, Paris, Cerf, 2 vol.
Ovide, Aneau, Barthélemy & Marot, Clément (1556 [1997]). Les Trois premiers livres de la « Métamorphose », éd. Jean-Claude Moisan, Paris, Champion.
Paleotti, Gabriele (1582 [2002]). Discorso intorno alle imagini sacre e profane, éd. Stefano Della Torre, Vatican, Libreria ed. Vaticana.
Paleotti, Gabriele (1582 [2012]). Discourse on Sacred and Profane Images, éd. Paolo Prodi & William McCuaig, Los Angeles, Getty Publications.
Peletier du Mans, Jacques & Horace (1545 [2011]). L’Art poétique d’Horace traduit en vers français ; L’art poétique départi en deux livres, éd. Michel Jourde, Jean-Charles Monferran & Jean Vignes, Paris, Champion.
Pino, Paolo (1548). Dialogo di pittura, Venise, Paolo Gherardo, 1548.
Pino, Paolo (1548 [2011]). Dialogo di pittura, éd. Pascale Dubus, Paris, Champion.
Pline l’Ancien & Du Pinet, Antoine (1562). L’Histoire du monde de C. Pline Second, Lyon, Claude Senneton.
Possevino, Antonio (1593). Bibliotheca selecta qua agitur de ratione studiorum ad disciplinas, et ad salutem omnium gentium procuranda, Rome, Typographia Apostolica Vaticana.
Possevino, Antonio (1594). Tractatio de poesi et pictura ethnica, humana et fabulosa collata, Rome, Jean Pillehotte.
Rosières, François de (1571). Sommaire et recueil des vertus morales, intellectuelles et théologales, Reims, Jean de Foigny.
Rosières, François de (1574). Six livres des politiques, Reims, Jean de Foigny.
Sanders, Nicolas (1569). De typica et honoraria imaginum adoratione libri duo, Louvain, Joannes Foulerus.
Scaliger, Jules-César (1561). Poetices libri septem, Genève, Joannes Crispinus.
Scaliger, Jules-César (1561 [1994]). La Poétique : le critique, livre V, éd. Jacques Chomarat, Genève, Droz.
Sébillet, Thomas (1548 [1988]). Art poétique français, éd. Félix Gaiffe & Francis Goyet, Paris, Nizet.
Serlio, Sebastiano & Martin, Jean (1545). Le Premier livre d’architecture de Sébastien Serlio, Paris, Jean Barbé.
Serlio, Sebastiano & Martin, Jean (1547). Quinto libro d’architettura di Sebastiano Serlio Bolognese, traduits en français, Paris, Michel de Vascosan.
Varchi, Benedetto (1549). Due lezzioni di Benedetto Varchi, Florence, Lorenzo Torrentino.
Vasari, Giorgio (1568). Le vite de’ più eccellentti pittori, scultori e architetti, Florence, Giunti, 3 vol.
Vasari, Giorgio (1568 [2005]). Les Vies des meilleurs peintres, sculpteurs et architectes, éd. André Chastel, Arles, Actes Sud.
Vignole, Jacomo Barozzi, dit (1583 [2003]). Le due regole della prospettiva pratica, éd. Pascal Dubourg-Glatigny, Paris, Éditions du CNRS.
Vitruve & Martin, Jean (1547). Architecture, ou Art de bien bâtir de Marc Vitruve Pollion, auteur romain antique, Paris, Jacques Gazeau.
XVIIe siècle
Accolti, Pietro (1625). Lo inganno degl’occhi : prospettiva prattica, Florence, Pietro Cecconcelli.
Agucchi, Giovanni Battista (1607-1615 [1947]). Trattato della pittura, in Mahon 1947 : 241-258.
Alberti, Romano (1604). Origine e progresso dell’Accademia del Disegno, Pavie, Pietro Bartoli.
Baglione, Giovanni (1642). Le vite de’ pittori, scultori, architetti, ed intagliatori dal pontificato di Gregorio XII del 1572, fino a’ tempi de papa Urbano VIII, Rome, Andrea Fei.
Bellori, Giovanni Pietro (1672 [1976]). Le Vite de’ pittori, scultori e architetti moderni, éd. Evelina Borea, Turin, Einaudi.
Bellori, Giovanni Pietro (1672 [2005]). The Lives of the Modern Painters, éd. Alice Sedgwick Wohl, Cambridge, Cambridge University Press.
Bie, Cornelis de (1661), Het Gulden Cabinet vande edele vry schilderconst, Anvers, Joannes Meyssens.
Blondel, François (1675-1683). Cours d’architecture, Paris, Lambert Roulland, François Blondel & Nicolas Langlois, 3 vol.
Borromée, Charles (1624 [1994]). Della pittura sacra libri due, Pise, Scuola Normale Superiore di Pisa.
Borromée, Charles (1624-1625 [2010]). Sacred Painting – Museum, éd. Kenneth S. Rothwell, Cambridge, Harvard University Press.
Bouhours, Dominique (1671). Les Entretiens d’Ariste et d’Eugène, Paris, Sébastien Mabre-Cramoisy.
Brice, Germain (1684). Description nouvelle de ce qu’il y a de plus remarquable dans la ville de Paris, Paris, Nicolas Le Gras.
Butron, Juan de (1626). Discursos apologeticos, en que se defiende la ingenuidad del arte de la pintura, Madrid, Luis Sanchez.
Carducho, Vicente (1634 [2016]). On Art and Painting, éd. Jean Andrews, Jeremy Roe & Oliver Noble Wood, Cardiff, University of Wales Press.
Caussin, Nicolas (1619). Eloquentiæ sacræ et humanæ parallela libri XVI, Paris, Sébastien Chappelet.
Cesio, Carlo (1657). Argomento della Galleria Farnese, Rome, Vitale Mascardi.
Dati, Carlo (1667). Le Vite de’ pittori antiche, Florence, Stella.
Dezallier d’Argenville, Antoine-Joseph (1745-1752). Abrégé de la vie des plus fameux peintres, Paris, Guillaume de Bure l’Aîné, 3 vol.
Evelyn, John (1627-1696 [1879]). Diary, éd. William Bray & Henry Wheatley, Londres, Bickers & Son, 4 vol.
Félibien, André (1668), éd. Conférences de l’Académie royale de peinture et de sculpture pendant l’année 1667, Paris, Frédéric Léonard.
Ferrari, Giovanni Battista (1646). Hesperides sive De malorum aureorum cultura et usu libri quatuor, Rome, Hermann Scheus.
Fréart de Chambray, Roland (1650a). Parallèle de l’architecture antique et de la moderne, Paris, Edmé Martin.
Fréart de Chantelou, Paul (2001). Journal de voyage du Cavalier Bernin en France, éd. Milovan Stanic, Paris, Macula.
Giustiniani, Vincenzo (1615 [1675]). Lettre à Teodoro Ameyden (Amideni), v. 1615, in Lettere memorabili, éd. Michele Giustiniani, Rome, Tinassi : 417-427.
Giustiniani, Vincenzo (1981). Discorsi sulle arti e sui mestieri, éd. Anna Banti, Florence, Sansoni.
Gracián, Baltasar (1648 [1983]). La Pointe ou l’art du génie, éd. Michèle Gendreau-Massaloux & Pierre Laurens, Lausanne, L’Âge d’homme.
Heinsius, Daniel (1611). De Tragoedi e constitutione liber, Leyde, Louis Elzevier.
Junius, Franciscus (1637). De pictura veterum libri tres, Amsterdam, Joannes Blaeu.
Junius, Franciscus (1637 [1996]). De pictura veterum libri tres, Roterodami 1694 : édition, traduction et commentaire du livre I, éd. Colette Nativel, Genève, Droz.
Junius, Franciscus (1639 [1991]). The Literature of Classical Art : The Painting of the Ancients, éd. Keith Aldrich, Philipp Fehl & Raina Fehl, Berkeley, University of California Press.
Mancini, Giulio (1956-1957). Considerazioni sulla pittura, éd. Adriana Marucchi, Rome, Accademia Nazionale dei Lincei, 2 vol.
Marino, Giambattista (1620). La Sampogna, Paris, Abraam Pacardo.
Marino, Giambattista (1635 [2005]). La Galeria, éd. Marzio Pieri & Alessandri Ruffino, Lavis, La Finestra.
Ménestrier, Claude-François (1704). Bibliothèque curieuse et instructive de divers ouvrages anciens et modernes, de littérature et des arts, Imprimerie de Trévoux.
Mascardi, Agostino (1636). Dell’arte historica, Rome, Giacomo Facciotti.
Norgate, Edward (1627-1628 [1997]). Miniatura or the Art of Limning, éd. Jeffrey M. Muller & Jim Murrell, New Haven, Yale University Press : XII-297.
Ottonelli, Giovanni Domenigo & Pierre de Cortone (1652 [1973]). Trattato della pittura et scultura, uso et abuso loro, éd. Vittorio Casale, Trévise, Cannova.
Palladio, Andrea & Fréart de Chambray, Roland (1650). Les Quatre livres d’architecture, Paris, Edmé Martin.
Perrault, Charles (1687). Le Siècle de Louis le Grand, Paris, Jean-Baptiste Coignard.
Perrault, Charles (1696-1700). Les Hommes illustres qui ont paru en France pendant ce siècle, Paris, Antoine Dezallier, 2 vol.
Pozzo, Cassiano dal (1875). Scelta di lettere, in Notizie sulla vita di Cassiano dal Pozzo, éd. Giacomo Lumbroso, Turin, Stamperia Reale : 90-260.
Ridolfi, Carlo (1648). Le Maraviglie dell’arte, Venise, Giovanni Battista Sgava.
Sandrart, Joachim von (1675-1679). L’Academia todesca della architettura, scultura e pittura, oder Teutsche Academie der edlen Bau-, Bild- und Mahlerey-Künste, Nuremberg, Joachim von Sandrart, 2 vol.
Scannelli, Francesco (1607 [2015]). Il microcosmo della pittura, éd. Eliana Monaca, Rome, Universitalia.
Tempesti, Domenico (1862). Observations de Domenico Tempesti sur la manière des divers graveurs, éd. Eugène Piot, Le Cabinet de l’amateur, 1862 : 251-252
Tempesti, Domenico (1994). I discorsi sopra l’intaglio ed ogni sorte d’intagliare in rame da lui provate e osservate dai piu grand’huomini di tale professione, éd. Furio de Denaro, Florence, Studio per Edizioni Scelte.
Testelin, Henry (1693-1694), Sentiments des plus habiles peintres du tems, sur la pratique de la peinture et sculpture, La Haye, Matthieu Rogguet.
Van Dyck, Anton (1646). Icones principum virorum doctorum pictorum chalcographorum statuariorum nec non amatorum pictoriae artis numero centum ab Antonio van Dyck pictore ad vivum expressae eiusq, sumptibus aeri incisae, Anvers, Gillis Hendricx.
Van Mander, Karel (1604). Het schilder-boeck, Haarlem, Paschier van Wesbusch.
Vossius, Gerardus Joannes (1647 [2010]). Poeticarum institutionum libri tres, éd. Jan Bloemendal, Leyde, Brill.
Vossius, Gerardus Joannes (1650). De Quatuor artibus popularibus, de philologia et scientiis mathematicis, Amsterdam, Joannes Blaeu.
Zuccari, Federico (1604). Origine e progresso dell’Accademia del disegno de’ pittori, scultori ed architetti di Roma, Pavie, Pietro Bartoli.
Zuccari, Federico (1607). L’Idea de’ pittori, scultori ed architetti, Turin, Agostino Disserolio.
XVIIIe siècle
Batteux, Charles (1746). Les Beaux-Arts réduits à un même principe, Paris, Durand.
Bottari, Gaetano Giovanni & Ticozzi, Stefano (1754-1768 [1822-1825]), éd. Raccolta di lettere sulla pittura, scultura ed architettura, Milan, Giovanni Silvestri, 8 vol.
La Curne de Sainte-Palaye, Jean-Baptiste de (1775-1777). Glossaire de l’ancienne langue française, depuis son origine jusqu’au siècle de Louis XIV, s. l., s. n.
Passeri, Giambattista (1772 [2018]). Vite de’ pittori, scultori ed architetti che hanno lavorato in Roma, éd. Monia Carnevali & Eleonora Pica, Roma, UniversItalia.
Voltaire (1723). La Ligue, ou Henry le Grand, poème épique, Genève, Abraham Viret.
Voltaire (1733). Le Temple du goût, Amsterdam, Jacques Desbordes.
Voltaire (1751). Le Siècle de Louis XIV, Berlin : Christian Friedrich Henning, 2 vol.
Voltaire (1751 [2015-2019]). Œuvres complètes de Voltaire : Le Siècle de Louis XIV, éd. Diego Venturino, Oxford, Voltaire Foundation, 2015-2019, 6 vol.